

”Τα χρόνια στο σκοτάδι” – Έλεν Κέλερ
Έλεν Κέλερ. Η τυφλή και κωφάλαλη κοπέλα που έμαθε να επικοινωνεί. Λάτρεψε την ελληνική γλώσσα και τους αγώνες για τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Η Έλεν ήταν μια τυφλή και κωφή Αμερικανίδα συγγραφέας, ακτιβίστρια και λέκτορας. Όμως η ιστορία της ζωής της ήταν μοναδική, η ίδια χαρακτηρίστηκε ως το μεγαλύτερο θαύμα θέλησης του 20ου αιώνα και η ζωή της γυρίστηκε ταινία με τίτλο: The miracle worker (στην Ελλάδα ο τίτλος ήταν: Τα χρόνια στο σκοτάδι)
Η Έλεν γεννήθηκε το 1880 στην Αλαμπάμα από πλούσιους και μορφωμένους γονείς. Όμως, στην ηλικία των 19 μηνών και ενώ ήταν απολύτως υγιής ως τότε, κόλλησε μια ασθένεια, πιθανόν μηνιγγίτιδα ή οστρακιά, με αποτέλεσμα να μείνει τυφλή και κουφή. Ως τότε είχε προλάβει να αναπτύξει μια υποτυπώδη επικοινωνία με την εξάχρονη κόρη της μαγείρισσας, που καταλάβαινε τις χειρονομίες της και ως την ηλικία των επτά είχαν μαζί επινοήσει 60 απλές χειρονομίες, που εξυπηρετούσαν την καθημερινότητά της. Πέραν αυτών, η Έλεν ζούσε σε πλήρη απομόνωση. Δεν είχε καμία απολύτως επίγνωση του περιβάλλοντος, αφού δεν είχε μνήμες και καμία επικοινωνία, γιατί ούτε έβλεπε ούτε άκουγε. Ζούσε μέσα στο σπίτι και περιφερόταν σαν αγρίμι σπάζοντας διάφορα αντικείμενα, αρπάζοντας τροφή από τα πιάτα της οικογένειας και μουγκρίζοντας σα θηρίο, όταν κάποιος προσπαθούσε να την σταματήσει. Είχε έντονες εκρήξεις οργής, κλωτσούσε και ούρλιαζε όταν θύμωνε και γελούσε ανεξέλεγκτα όταν ήταν χαρούμενη. Άρχισε να γίνεται επιθετική και να χτυπάει ακόμα και την μικρή της φίλη, ενώ η οικογένειά της είχε παραιτηθεί από κάθε προσπάθεια εκπολιτισμού της, αφού κάθε απόπειρα ήταν μάταιη και κατέληγε σε μεγάλες φασαρίες. Πολλοί γνωστοί της οικογένειας συμβούλευαν τους γονείς, να την κλείσουν σε ίδρυμα.
Δασκάλα ζωής
Η μητέρα της όμως έψαχνε λύσεις στο πρόβλημά της. Το 1886 αποφάσισε να απευθυνθεί σε μια σχολή τυφλών στην Βοστώνη κατόπιν προτροπής του Αλεξάντερ Γκράχαμ Μπελ, εφευρέτη του τηλεφώνου, που εκείνο τον καιρό δούλευε με κωφάλαλα παιδιά. Ο διευθυντής της σχολής ανέθεσε σε μια 20χρονη δασκάλα, πρώην μαθήτρια της σχολής με προβλήματα όρασης, την Άν Σάλιβαν, να αναλάβει την Έλεν. Αυτή ήταν η αρχή μιας 49χρονης βαθιάς φιλίας, κατά την οποία η Αν Σάλιβαν έγινε η δασκάλα ζωής της Έλεν.
Ο πόλεμος δασκάλας – μαθήτριας
Όταν η Άν έφτασε στο σπίτι της επτάχρονης τότε Έλεν τον Μάρτιο του 1887, άρχισε να τη διδάσκει σχηματίζοντας στη νοηματική τις λέξεις διάφορων αντικειμένων στην παλάμη της μικρής Έλεν. Η πρώτη λέξη που προσπάθησε να της διδάξει ήταν η λέξη «κούκλα», επειδή της είχε φέρει μια κούκλα για δώρο. Στην αρχή η Έλεν έδειξε περιέργεια, όμως σύντομα αρνήθηκε πεισματικά να συνεργαστεί. Οι προσπάθειες της δασκάλας έφεραν πλήρη σύγχυση στην Έλεν επειδή αδυνατούσε να αντιληφθεί πως κάθε αντικείμενο έχει τη δική του λέξη. Δεν καταλάβαινε ότι όλα όσα υπάρχουν γύρω μας, ο κόσμος που ζούμε, τα συναισθήματα που μοιραζόμαστε, όλη μας η ζωή, είναι λέξεις. Τέτοια ήταν η συναισθηματική σύγχυση και η άρνηση της μικρής που όταν η δασκάλα προσπάθησε να της διδάξει τη λέξη κανάτα, έσπασε την κούκλα της με οργή. Όμως, η Σάλιβαν δεν το έβαλε κάτω. Ζήτησε από τους γονείς της μικρής να απομονωθεί με το παιδί σε ένα σπιτάκι της οικογένειας μέσα στη φυτεία, ώστε να αφοσιωθούν απερίσπαστα στο σκοπό τους. Με ιώβεια υπομονή και υποδειγματική επιμονή σχημάτιζε τις λέξεις στην παλάμη της μικρής, την οποία πολλές φορές ακινητοποιούσε με το ζόρι προκειμένου να πετύχει τον σκοπό της, δηλαδή να την κάνει να ταυτίσει κάθε αντικείμενο με μια λέξη.


Η Έλεν εξελίχθηκε σε μια δυναμική προσωπικότητα που υπερασπιζόταν τους ανθρώπους με αναπηρίες. Υπήρξε μια αγωνίστρια και για τα δικαιώματα των γυναικών και την ανάγκη η γυναίκα να αποφασίζει για τη διακοπή μιας ανεπιθύμητης κύησης. Ταξίδεψε σε 40 χώρες και έδινε διαλέξεις υπέρ των δικαιωμάτων των αδυνάτων, αλλά και κατά των πολέμων.
